برگه سبز پایان کار | راهنمای کامل گواهی اتمام عملیات ساختمانی
«برگه سبز پایان کار» همان گواهی اتمام عملیات ساختمانی است که در برخی استانها (از جمله تهران) توسط مهندس ناظر در دفترخانه گواهی امضا شده و به مالک تحویل میشود.
بدون این گواهی، در پروژههای مشمول، صدور پایانکار ممکن نیست؛ پس شناخت مبانی قانونی، زمان درست صدور و مدارک لازم، برای ناظر و مالک حیاتی است. در این مقاله همه چیز را شفاف و کاربردی میخوانید.
برگه سبز پایان کار چیست و چه زمانی لازم است؟
برگه سبز پایان کار سندی است که مهندس ناظر با گواهی امضا در دفترخانه تأیید میکند که عملیات ساختمانی ملک
تحت نظارت او، مطابق پروانه، نقشههای مصوب و مقررات ملی ساختمان به پایان رسیده است. در بسیاری از استانها
صرف ارسال گزارش اتمام عملیات برای شهرداری کفایت میکند؛ اما در برخی شهرها علاوه بر گزارش، تصديق برگه سبز نیز خواسته میشود.
این گواهی مستقیماً روی امکان صدور پایانکار اثر دارد. بنابراین ناظر باید تشریفات صدور را با دقت انجام دهد و تا زمان رفع نواقص، از صدور گواهی بدون قید و شرط خودداری کند.
مبانی قانونی و الزامات مرتبط
تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری
مهندسان ناظر ساختماني مكلفند نسبت به عمليات اجرائي ساختماني كه به مسئوليت آنها احداث ميگردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشهها و محاسبات فني ضميمه آن مستمراً نظارت كرده و در پايان كار مطابقت ساختمان با پروانه و نقشه و محاسبات فني را گواهي نمايند.
در صورت گواهی خلاف واقع یا عدم اعلام تخلف، با احراز تقصیر، برای ناظر محرومیت از کار تا سهسال و در صورت تکرار و صدور رأی تخریب، حداکثر مجازات انتظامی پیشبینی شده است. همچنین تا شش ماه، شهرداری میتواند از اخذ گواهی امضای ناظر خودداری کند.
بند 13-2 مبحث دوم مقررات ملی ساختمان
ناظران مکلفند عملیات ساختمانی را در حدود صلاحیت پروانه اشتغال، از نظر انطباق با پروانه، نقشههای مصوب، محاسبات و مشخصات فنی بر اساس شرح خدمات مصوب نظارت کرده و در پایان کار، مطابقت عملیات اجرایی را با مدارک فوق گواهی نمایند.
مواد ۳۱ و ۳۵ آییننامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی
صدور پایان کار منوط به صدور شناسنامه فنی و ملکی پروژه است. بنابراین صدور برگه سبز پایان کار قبل از تکمیل شناسنامه فنی و ملکی توسط سازنده ذیصلاح و سازمان نظام مهندسی، مجاز نیست. این الزام در مبحث دوم نیز به عنوان قاعده لازمالاجرا تصریح شده است.
چه زمانی مهندس ناظر میتواند پایانکار صادر کند؟
پیش از صدور گزارش اتمام و برگه سبز پایان کار، ناظر باید مطمئن شود که هیچ مورد خلافی باقی نیست. اگر تخلفی مشاهده شده و هنوز برطرف نشده است، گزارش اتمام بدون خلاف صادر نشود. در صورت ضرورت، متن گواهی باید قیدها و محدودیتها را شفاف ذکر کند.
درج عبارت کلی «عملیات ساختمانی به پایان رسیده است» بدون هیچ قید و شرطی میتواند به معنای ابطال گزارشهای تخلف قبلی تلقی شود. پس اگر نواقص پابرجاست، از این عبارت مطلق استفاده نکنید.
مواردی که باید پیش از صدور گواهی بررسی شوند
- گواهیهای عدم خلاف صادره از شهرداری درباره تخلفات شهرسازی/متراژی دریافت و بایگانی شود.
- تخلفات سازهای که قبلاً گزارش شده، با طرح تقویتی محاسب اصلاح و مدارک آن اخذ شود.
- شناسنامه فنی و ملکی تکمیل و ارائه شود.
- استانداردهای ایمنی مانند آتشنشانی (در صورت شمول) و آسانسور با کد دهرقمی معتبر تأیید شده باشد.
- انشعابات برق، گاز و آب طبق تاییدیههای رشتههای مربوطه نصب و تحویل شده باشد.
چکلیست مدارک و پیشنیازهای صدور برگه سبز پایان کار
| ردیف | مدرک/اقدام | توضیحات و نکات | وضعیت |
|---|---|---|---|
| 1 | گواهیهای عدم خلاف شهرداری | پرداخت جرایم و تعیین تکلیف کمیسیونها؛ بدون آن، صدور اتمام بدون خلاف ریسک حقوقی دارد. | □ انجام شد □ در انتظار |
| 2 | رفع تخلفات سازهای | طرح تقویت محاسب اجرا و با مهر محاسب/کنترل سازمان تأیید شود. | □ انجام شد □ در انتظار |
| 3 | شناسنامه فنی و ملکی | صدور پایانکار منوط به صدور شناسنامه است (ماده ۳۱ و ۳۵ آییننامه). | □ انجام شد □ در انتظار |
| 4 | استاندارد آتشنشانی و آسانسور | اخذ برگههای دارای هولوگرام و کد دهرقمی؛ قابل استعلام پیامکی 10001517. | □ انجام شد □ در انتظار |
| 5 | انشعابات برق/گاز/آب | تحویل انشعابات با تأییدیه مهندسان مربوطه؛ عدم نصب، مانع صدور گواهی بیقید و شرط است. | □ انجام شد □ در انتظار |
| 6 | گزارشهای مرحلهای کامل | استمرار زمانی و مرحلهای گزارشها باید قابل اثبات باشد. | □ انجام شد □ در انتظار |
اشتباهات پرتکرار در صدور برگه سبز پایان کار
۱) صدور گواهی مطلق با وجود نواقص
عبارت «عملیات ساختمانی به پایان رسیده است» بدون شرط، میتواند گزارشهای تخلف قبلی را بیاثر جلوه دهد. اگر نقصی باقیست، قید کنید و از تأیید مطلق خودداری نمایید.
۲) بیتوجهی به شناسنامه فنی و ملکی
صدور پایانکار قبل از شناسنامه فنی و ملکی، میتواند روند را متوقف یا باطل کند.
۳) نادیده گرفتن استانداردها
عدم اخذ برگه استاندارد آتشنشانی و آسانسور (با کد معتبر) از خطاهای رایج و پرریسک است.
۴) اکتفا به قول شفاهی مالک
جملاتی مانند «بعداً میگیریم!» پذیرفتنی نیست. مدرک باید ضمیمه پرونده شود.
گزیدههای اصلی متن مرجع (با بازنویسی خوانا)
تعهد مهندس ناظر در برگه سبز
ناظر گواهی میکند که عملیات ساختمانی ملک تحت نظارت وی با رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی ساختمان به اتمام رسیده و بر اساس تبصره ۷ ماده ۱۰۰، مطابقت عملیات اجرایی با پروانه، نقشههای مصوب و محاسبات فنی طبق گزارشهای مرحلهای برقرار است.
تکالیف شهرداری و مأموران
مأموران شهرداری نیز مکلف به نظارتاند و در صورت تقصیر در صدور گواهی یا جلوگیری از تخلف، مطابق مقررات با آنان برخورد میشود. در موارد لزوم، شهرداری میتواند با همکاری اجرای احکام یا نیروی انتظامی عملیات ساختمانی را متوقف کند.
سؤالات متداول درباره برگه سبز پایان کار
آیا در همه شهرها برگه سبز پایان کار الزامی است؟
خیر. در برخی استانها صرفاً گزارش اتمام عملیات کافی است. در شهرهایی مانند تهران، معمولاً علاوه بر گزارش، برگه سبز با گواهی امضا نیز مطالبه میشود.
اگر نواقص جزئی باقی باشد، میتوانم گواهی بدون قید صادر کنم؟
خیر. اگر نقصی باقیست، صدور گواهی مطلق ریسک حقوقی بالایی دارد و ممکن است گزارشهای تخلف پیشین بیاثر تلقی شود. یا نقص را رفع کنید، یا در متن گواهی قیدهای لازم را ذکر نمایید.
شناسنامه فنی و ملکی را چه زمانی باید بگیرم؟
پیش از صدور پایانکار. طبق مواد ۳۱ و ۳۵ آییننامه اجرایی ماده ۳۳، پایانکار منوط به صدور شناسنامه فنی و ملکی است.
اعتبار برگه استاندارد آسانسور را چطور راستیآزمایی کنم؟
کد دهرقمی نصبشده در کابین را به شماره 10001517 پیامک کنید تا وضعیت استاندارد و تاریخ اعتبار را دریافت کنید.
اگر طرح تقویت محاسب اجرا نشود چه کنم؟
پایانکار ندهید. تا رفع کامل تخلف سازهای و تأیید کتبی محاسب/سازمان، صدور گواهی خلاف اصول است.
جمعبندی و اقدام بعدی
برگه سبز پایان کار آخرین حلقه زنجیره کنترل کیفیت و انطباق است. با چکلیست بالا، مدارک را تکمیل کنید، نواقص را رفع نمایید و سپس گواهی را با متن دقیق و فاقد ابهام صادر کنید.
این رویکرد، هم از حقوق بهرهبرداران محافظت میکند و هم از مسئولیتهای انتظامی و قضایی شما میکاهد.
مشاهده دوره «ناظر معمار حرفهای» و یادگیری گزارشنویسی استاندارد
این دوره با مثالهای واقعی و چکلیستهای کاربردی، فرآیند اتمام عملیات و صدور برگه سبز را گامبهگام تمرین میکند.
